Fresk jako ponadczasowa technika malarstwa naściennego

Freski naścienne to zdecydowanie wizytówka Rzymu i stworzonych w Kaplicy Sykstyńskiej przez Michała Anioła malowideł ściennych. Bardzo popularne we wnętrzach muzeów, pałaców czy kościołów zaczynają coraz częściej pojawiać się w domach jednorodzinnych. Może to kogoś zaskoczyć, ale naprawdę ten styl malarski staję ponownie bardzo popularny, co nikogo nie dziwi, ponieważ freski to istne dzieła sztuki. Posiadając w swoim domu np. wysokie sufity możemy w bardzo oryginalny sposób zaaranżować swoje wnętrze. Z pewnością przyciągnie to uwagę wszystkich odwiedzających nas gości.

Jak tworzone się freski?

Fresk (z wł. Fresco – świeży) to malarstwo ścienne zazwyczaj tworzone wielkoformatowo - co nie jest zaskakujące, gdy patrzymy chociażby na najsłynniejsze dzieła wcześniej wspomnianego Michała Anioła czy Rafaela Santiniego, który notabene udekorował Stantze Watykańskie, czyli papieskie reprezentacyjne apartamenty, które to odnaleźć można w północnym skrzydle pałacu. Potocznie freski można nazywać malowidłami ściennymi, polegającymi na malowaniu na mokrym tynku, które zostały pokryte kilkoma warstwami zaprawy. Maluje się farbami z naturalnych pigmentów połączonych z mleczkiem wapiennym, odpornych na alkaliczne działanie wapna.

Technika malarstwa naściennego

Niewątpliwie technika malowania prawdziwego fresku, czyli buon fresco, jest bardzo trudna i wymaga niesamowitej wprawy. Ze względu na to, że freski maluje się wyłącznie na świeżo położonej warstwie tynku, malarz jest bardzo mocno ograniczony czasowo. Tynku nakłada się tyle, ile malarz zdąży pomalować w ciągu jednego dnia. Jakiekolwiek poprawki nie wchodzą w grę, a jeżeli dojdzie do błędu, trzeba zrywać tynk i nakładać go od nowa. To wszystko spowodowane jest tym, że suchy tynk przestaje się łączyć z farbą. Dlatego też malarze przygotowują sobie tzw. kartony z zarysem malowidła, które przenosi się metodą przepróchy. Ta metoda polega na odwzorowaniu konturu wzoru na kartonie poprzez dziurkowanie za pomocą igły lub zębatego koła. W dalszej kolejności karton umieszcza się na ścianę i nanosi barwnik, który przedostaje się przez dziurki na ścianę. Dzięki temu zarys wzoru odbija się na ścianie w formie kropek. Kolejnym wyzwaniem jest zmiana koloru farb, ponieważ niektóre z nich po wyschnięciu stają się jaśniejsze, a inne ciemniejsze.

Nakładany tynk jest wielowarstwowy, a poszczególne warstwy posiadają inny skład. Pierwsza warstwa to arricito, kładzie się ją bezpośrednio ma murze i jest to najgrubsza powłoka. W jej skład wchodzi wapno gaszone, gruby piasek i żwir. Jak można się domyślić, ta powłoka jest gruboziarnista. Na tę warstwę maluje się kolejną, tym razem gładką o nazwie intonaco. Podczas schnięcia tynku zachodzi reakcja chemiczna, podczas której wytwarza się krystaliczny węglan wapnia.

Mimo wszystkich wyzwań, które tworzą się przy malowaniu fresku, jest on niezwykle trwały, a farby współgrają z podłożem tworząc niesamowitą całość.